Pogrzeb ofiar zbrodni
2 września 2024 roku w Bazylice Mniejszej pw. Ścięcia św. Jana Chrzciciela w Chojnicach odbyła się msza święta pogrzebowa szczątków ponad 700 ofiar niemieckich zbrodni odnalezionych w wyniku prac ekshumacyjnych prowadzonych przez IPN na terenie Doliny Śmierci. Mszy świętej przewodniczył biskup pelpliński Ryszard Kasyna. W uroczystościach pogrzebowych uczestniczyli m.in. burmistrz Arseniusz Finster, dyrektor Biura Prezesa IPN Jarosław Dębowski, prokurator Andrzej Pozorski, dyrektor gdańskiego o...
Chojnice wrzesień początek l. 70
Materiał udostępniony w ramach projektu „Digitalizacja Regionalnego Dziedzictwa Telewizyjnego i Filmowego z Archiwum TVP S.A.”. Są to archiwalne materiały z ośrodków Telewizji Polskiej z lat 70. i 80. Dostępne za darmo online. Chojnice – miasto w województwie pomorskim, w latach 70. XX wieku. Historia regionu i strategie rozwoju. Wspomnienia adiutanta Batalionu Strzelców z 1 września 1939 roku - bitwa pod Krojantami, natarcie polskiej kawalerii. Miasto rozwija się, powstają nowe, duże zakład...
Muzeum, którego już nie ma ...
1930 do 1939 Muzeum, którego już nie ma ... Przedstawiamy zbiory kolekcji dr Jana Łukowicza, które po jego śmierci, w latach powojennych uległy rozproszeniu. ?Dziennik Pomorski? nr 81 z 1930 r. tak o tym donosił: Dużo się pisze o bogactwach nagromadzonych w muzeach zagranicznych a nawet i u nas w Polsce, przy czym wymienia się stale tylko jedne i te same miasta ? najmniej nas dobiegają głosy z Pomorza i o Pomorzu. Zbiory z ekspozycji afrykańskiej. A jednak jest to kraina, któ...
Filomaci w powstaniu
1863 do 1889 W 1863 r. miał miejsce, zaliczany dawniej do ostatnich przed pierwszą wojną światową, tragiczny w swoim przebiegu, polski zbrojny zryw narodowy ? powstanie styczniowe. W Królestwie Kongresowym był on poprzedzony, zwłaszcza w Warszawie, szeregiem manifestacji zdradzających patriotyczne nastroje społeczeństwa. Należy przypuszczać, że wiadomości o tych wydarzeniach, przy Replika tablicy z 1933 r. umieszczonej w auli LO w Chojnicach. większej komunikatywności niż w okresie...
Z pamiętnika burmistrza
1742 do 1748 Wspomnienia pochodzą z lat 1742 ? 1748. Spisane zostały przez I. G. Goedtke długoletniego sekretarza miejskiego, burmistrza Chojnic, oraz przewodniczącego sądów: miejskiego, opiekuńczego i wetowego. Marzec ? kwiecień 1742 r. Rada miejska poleciła sołtysowi Przedmieścia Człuchowskiego, ażeby przy pomocy sąsiadów dostarczył dla ulepszenia drogi do Tucholi odpowiednią krzaków a dla szkoły drewna opałowego. (Na mocy dekretu królewskiego z XVI w. mieszkańcy Przedmieścia Człuchowski...
Dzieje chojnickiej poczty
Wypalony gmach poczty w wyniku walk w lutym 1945 r. Pierwszą wzmiankę o istnieniu w Chojnicach punktu pocztowego znajdujemy w dokumencie księcia pomorskiego Mestwina II, wystawionym 12. IX. 1293 r. W nim to wymienione są punkty poczty książęcej leżące na szlaku z Oliwy przez Tczew, Starogard, Chojnice do zamku w Raciążu (pow. Tuchola). Istnieje jednak przypuszczenie, że Chojnice jeszcze przed tą datą musiały mieć duże znaczenie dla poczty misyjnej. Budynek poczty ok 1915 r. Od roku 1...
Na straży granic ...
W Chojnicach w miasteczku przygranicznym była jednostka o nazwie Inspektorat Straży Granicznej w Chojnicach. Tej nazwy używało się przez wiele lat i przez to utrwaliła się ona w pamięci mieszkańców. W drugiej połowie 1938 roku zmieniono ją na Komendę Obwodu Straży Granicznej. Pod nową nazwę placówka trwała tylko jeden rok. Na placówce Z początkiem lat dwudziestych stacjonujący w rejonie Chojnic, 4 Pułk Straży Granicznej posiadał jedną placówkę w miejscowości Sterdenshof, której nazwa zachow...
Morderca i detektyw
Jak informuje ?Słowo Pomorskie? w Chojnicach odbyła się w sądzie grodzkim sprawa, wytoczona przez wojewodę pomorskiego, p. Wronę ? Lamota, przeciwko niejakiemu Br. Riedlowi, oskarżonego o oszczerstwo. Z odczytanej skargi wynika, że oskarżony miał się wyrazić o oskarżycielu po niemiecku: ?wasz wojewoda pomorski Lamot, jest siedmiokrotnym mordercą?. Oskarżony oświadcza, że nie miał zamiaru znieważyć wojewody i że nie twierdził publicznie, jakoby p. Lamot miał być mordercą. Prawdą jest, że czas...
Zaproszenie na wystawę
?Chojnice między wojnami. Życie codzienne i niecodzienne? ? to tytuł wystawy przygotowanej przez Krzysztofa Syngierskiego. Ekspozycja jest pewnego rodzaju reportażem z przeszłości, w którym stare fotografie i relacje dziennikarzy układają się w opowieść o szczególnym okresie historii polskiego społeczeństwa, jakim niewątpliwie było dwudziestolecie międzywojenne. Wystawa ukazuje jak i gdzie wypoczywali oraz jaki sporty uprawiali ówcześni mieszkańcy Chojnic. Opisuje także życie towarzyskie eli...
Fakty i mity - leśni ludzie
Rejon działania grupy partyzanckiej dowodzonej przez J. Bińczyka. Do 1956 r. obowiązywała negatywna ocena pracy konspiracyjnej prowadzonej na Pomorzu. Zainteresowanie działalnością konspiracyjną przejawiali jedynie funkcjonariusze Urzędu Bezpieczeństwa, którzy od 1945 r. przesłuchiwali byłych członków "Gryfa". Jana Bińczyka kilkakrotnie przesłuchiwali funkcjonariusze domagając się dokumentacji "Gryfa", grożąc śmiercią. Przykładem traktowania "Gryfa" jest pu...
"A germańcy są u was?"
Wertując archiwalne wydania Słowa Powszechnego (PAX) ? pisma codziennego wydawanego w Warszawie - w wydaniu z dnia 18 lutego 1975 r., czytamy wspomnienia chojniczanina Stanisława Gierszewskiego z okresu lat 1944 ? 1945. W zapiskach na temat wkroczenia Armii Czerwonej do Chojnic czytamy: Bez paliwa ani rusz? W 1945 r. zniszczeniu powyżej 75% uległy 63 domy. Poza pierzeją północną z ratuszem, reszta zabudowy wokół rynku legła w gruzach Styczeń 1945 r. Niemcy z dnia na dzień wykazywali ...
Lucek i jego bojery
1958 do 1960 Wpisany w historię żeglarstwa bojerowego Załoga mistrzów Polski z Giżycka ( 1954 r.). Od lewej: Łucjan Gierszewski, Gerard Kowalski, Augustyn Pestka. Bojery to nic innego, jak ślizgacze lodowe, poruszane za pomocą wiatru działającego na żagiel. Kształtem przypominają zwykłe kajaki, wsparte na poprzecznych belkach, zwanych płozownicami. Zawody bojerowe rozgrywane są na trasie ok 5 km. Załogę bojera stanowią dwie osoby ? sternik i obsługujący żagiel ? "szotman". Re...
Garnizon na rubieży
Garnizon na zachodniej rubieży Kadra oficerska i podoficerska I Batalionu. L. 30. I Batalion podczas uroczystości Bożego Ciała. Czerwiec 1928 r. Powstanie chojnickiego Batalionu Strzelców w Chojnicach było następstwem walk prowadzonych przez 66 Kaszubski Pułk Piechoty im. Marszałka Piłsudskiego, który wszedł w skład Dywizji Pomorskiej z siedzibą w Toruniu. To właśnie jeden z batalionów pułku po zakończeniu działań wojennych z bolszewikami został skierowany w 1926 r. do Chojnic. Pocz...
Szelma, padlina i ?
Księga rady miejskiej Chojnic z lat 1544 - 1662 jest w stanie zaciekawić Czytelnika nie tylko rozległością zakresu załatwianych przez ówczesną radę spraw, ale głównie bogactwem szczegółowych zjawisk z codziennego życia w odległych czasach. W zapisach można natknąć się również na sprawy małomiasteczkowe, dzięki którym można wyrobić sobie bardziej wyrazisty pogląd na rolę i funkcję małego miasteczka pomorskiego o wiodącym jednak wówczas znaczeniu, jakim były wtedy Chojnice. Sprawy mieszczan za...
Śladem dr Krügera
Gruppenfuhrer Otto Ivers, Jäger na drodze do Chojnic oczekują na szefa sztabu SA Viktora Lutze. Październik 1940 r. W hitlerowskim ?Reichsgesetzblatt? z 1939 r. (Dziennik Ustaw Rzeszy) na str. 2042 ukazał się ?Erlass? führera i kanclerza Rzeszy z 8 października tego roku o włączeniu do Reichu szeregu miast polskich, a wśród nich Pomorza. Z dnia na dzień narastał hitlerowski terror. Nie inaczej było w Chojnicach. Rzeźnicy typu Nehringa i Szamotulskiego, który teraz nazywał się Schamme...
Tropem Hermana Hana
Krypta ze szczątkami Hermana Hana w Bazylice Mniejszej miała być atrakcją dla mieszkańców i turystów, sęk w tym, że mimo poszukiwań na pochówek malarza nie natrafiono. Póki co kryptę przekopali archeolodzy z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Łódzkiego, których baza badawcza mieści się w Białych Błotach. Krypta ma około 6 metrów długości. Początkowo ks. dziekan Jacek Dawidowski wchodził do niej przez niewielkie okno znajdujące się w murze świątyni od strony kościoła gimnazjalnego. Prace posz...
Miasto bez łaźni
Tak! Niestety jest takie miasto w Polsce i to na Pomorzu. Więcej ? miastem tem są Chojnice, nie posiadające łazienek niezbędnych dla chludnośoi i zdrowia licznych rzesz ubogiej ludności. Brak jest łazienek miejskich, koniecznie potrzebnych wręcz nieodzownych. Powiecie Ojcowie miasta, że są ? to niewątpliwe. Tak są w zakładzie Boromeusza i jeszcze innej lecznicy! Są, lecz niedostępne dla przeciętnego śmiertelnika, a przytem za drogie. Oczywiście, ponieważ Chojnice są miastem zachodniem kultu...
Piłsudski w świetlicy
Warta honorowa przy sarkofagu marszałka Józefa Piłsudskiego w krypcie św. Leonarda na Wawelu zaciągnięta przez żołnierzy 1 Batalionu Strzelców z Chojnic i 31 Pułku Artylerii Lekkiej z Torunia . Grudzień 1935 r. W Chojnicach odbyło się powiatowe święto WP. i PW. ? połączone z uroczystością poświęcenia w Domu Społecznym nowej świetlicy chojnickiej kompanii Obrony Narodowej oraz odsłonięcia tamże popiersia I Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego ? czytamy w korespondencji plutonowego Franci...
Z Dziejów Gimnazjum
W roku 1915 gimnazjum obchodziło uroczyście rocznicę stuletnią nowo utworzenia szkoły. Dzieje zaś polskie gimnazjum naszego sięgają wstecz o dalsze 200 lat. Otóż bowiem, już w roku 1623 Jezuici, przybyli trzy lata przedtem do Chojnic, założyli na miejscu dzisiejszego gimnazjum wyższą uczelnię, która przez 150 lat bez przerwy była ogniskiem kultury umysłowej na Pomorzu. Miała ona pięć klas. A że nauka była bezpłatna, wzrosła liczebność uczniów bardzo szybko. W roku 1717 uczęszcza 204 uczniów, ...
Sztandar jarzmem
Gimnazjum chojnickie obchodziło w święto Wniebowstąpienia pamiętną w dziejach swego istnienia uroczystość. W tym dniu bowiem odbyło się uroczyste poświęcenie sztandaru gimnazjalnego. Inicjatywę sprawienia sztandaru dała Opieka Szkolna, która, aczkolwiek niedługo jeszcze istnieje, rozwinęła jednakże owocną działalność, czego dowodem jest właśnie ufundowanie sztandaru. W gabinecie burmistrza Chojnic A. Sobierajczyka (trzeci od lewej), Antoni Ulandowski czwarty od prawej. Sztandar gimnazjalny ...
Turniej miast
Telewizyjny turniej miast Scena wybudowana przez chojnicki Mostostal. Budowa scenografii na rynku na potrzeby turnieju. Uczestniczyły w nim reprezentacje obu rywalizujących miast, w tym także przedstawiciele lokalnych władz, był w zamierzeniu okazją do promocji lokalnego rękodzieła, wyrobów sztuki ludowej, lokalnych zespołów pieśni i tańca itp. Była to też okazja do promocji turystyki a także integracji społeczności lokalnej. Organizowano w ramach Turnieju Miast m.in. takie prz...
A to cholera ?
W Chojnicach, jak i w innych miastach na przełomie XVIII i XIX wieku, poważnym problemem były zagadnienia sanitarno ? zdrowotne. Dla Chojnic istotne było, że zabudowania miejskie nie wykroczyły poza obszar okresu przedrozbiorowego. Życie miejskie, a wraz z nim handel, skupiony był w obrębie rozpadających się murów i na dwóch przedmieściach: Człuchowskim i Gdańskim. Chylące się ku ruinie i stanowiące zagrożenie dwie bramy miejskie: Młyńska i Gdańska zostały rozebrane. Podobny los dot...
Wrześniowe salwy ...
Po wysunięciu żądań terytorialnych wobec Polski w marcu 1939 r. wzrosło napięcie wśród społeczności polsko ? niemieckiej. Szczególnie zaostrzył się stosunek do ludności niemieckiej. Był on tak mocny, że na początku kwietnia miejscowi bezrobotni zgromadzeni przed chojnickim magistratem wznosili okrzyki: ?że nie chcą pracy, ale chcą bić Niemców?. Kilka dni później 7 kwietnia ogłoszony został bojkot firm niemieckich. Narastająca niechęć i wrogość wobec Polski przenosiła się na określone zach...
Startowali i lądowali
Startowali i lądowali w ? Chojnicach Dzisiaj trudno w to uwierzyć, ale faktem jest, że lotnisko w Chojnicach było. Chojnickie lotnisko wraz z hangarem zostało założone przed pierwszą wojną światową i było dość pokaźnych rozmiarów. Zlokalizowane było po wschodniej stronie szosy Kościerskiej, sięgało od obecnego Cmentarza Komunalnego aż do ul. Gdańskiej. Hangar znajdował się w miejscu dzisiejszych ogródków działkowych. Po odzyskaniu niepodległości w 1920 r. teren nieistniejącego lotn...
Ze wspomnień Kaletty
Ze wspomnień Jana Kaletty... Mimo, iż nie był rodowitym chojniczaninem na trwale zapisał się w historii miasta Chojnic. Od roku 1906 był kierownikiem biura adwokackiego w Chojnicach, a od 1914 r. radnym miejskim. J. Kalleta - autor wspomnień. Jako komisarz Rządu Polskiego przejął z rak zaborcy władzę miejską i następnie ją przekazał komisarycznemu burmistrzowi dr Sobierajczykowi. W latach 1920 ? 1939 był radnym miejskim i wielokrotnie wiceburmistrzem miasta. Znany był ze swojej patri...
Grób wampira?
Grób wampira? W czerwcu 2016 r. zakończyły się prace archeologiczne na ul 31 stycznia. To, co wśród grobów znalazł archeolog Maciej Kurdwanowski zdarza się rzadko. Informowaliśmy już o pochowkach wielu osób, lecz jeden z nich jest wielce osobliwy. W Chojnicach odkryto nie raz pochowki wielu osób, lecz jeden z nich jest wielce osobliwy. Należy do osoby, na której szyi ułożono żelazny sierp z ostrzem skierowanym do dołu. - Grób pochodzi z przełomu wieków XVII i XVIII, to mój pierwszy taki przy...
Chojnice mają teatr
Miasto Chojnice na początku lat dwudziestych nie posiadało ani jednego stałego zespołu teatralnego, a wystawiało jedynie spektakle urządzane przez liczne stowarzyszenia, różne pod względem artystycznym bądź doboru sztuki. Kres temu położył Teatr Ludowy, stawiając sobie za zadanie podniesienie poziomu artystycznego przedstawień przez odpowiedni dobór repertuaru, należyte przygotowanie amatorów, oraz odpowiednie urządzenie sceny. Zespół teatralny Ogniska KPW Chojnice, który w Hotelu "Urba...
O wojnie 13 - letniej
O wojnie 13 - letniej ... W związku z wystawianą w niedzielę sztuką ?Szturm na Chojnice? nie od rzeczy będzie podać krótką historię wojny trzynastoletniej ? informował ?Dziennik Pomorski? nr 115 z 18 maja 1930 r. Z chwilą, gdy do Polski zaczęły się garnąć szerokie masy ludności podległej krzyżakom, gdy związek jaszczurczy przysyłał listy poddańcze do króla z zapewnieniem wierności, wówczas król Kazimierz narzuca się na zwierzchnika. W lutym rozpoczął się bunt wyrzuceniem komtura z Gdańska, z...
