2 września 2024 roku w Bazylice Mniejszej pw. Ścięcia św. Jana Chrzciciela w Chojnicach odbyła się msza święta pogrzebowa szczątków ponad 700 ofiar niemieckich zbrodni odnalezionych w wyniku prac ekshumacyjnych prowadzonych przez IPN na terenie Doliny Śmierci. Mszy świętej przewodniczył biskup pelpliński Ryszard Kasyna. W uroczystościach pogrzebowych uczestniczyli m.in. burmistrz Arseniusz Finster, dyrektor Biura Prezesa IPN Jarosław Dębowski, prokurator Andrzej Pozorski, dyrektor gdańskiego oddziału IPN dr Marek Szymaniak oraz prezes IPN dr Karol Nawrocki, który powiedział:

– Wszyscy oni zginęli z nienawiści. Z nienawiści do polskości hodowanej przez dwa wieki. (…) Niemieccy kolonizatorzy pisali wprost o misji cywilizacyjnej na wschodzie. O misji cywilizacyjnej na tej ziemi pomorskiej. A owoce i obraz tej misji cywilizacyjnej jest dzisiaj przed nami. 1 tona ludzkich szczątków 700 osób, zamknięta w 188 trumnach.

Prezes IPN podkreślił także ważną rolę, jaką odgrywa IPN: –Instytut Pamięci Narodowej stoi i będzie stał na straży polskiego prawa. Zostało nam pielęgnowanie Polski i pamięci, ale zostały nam też słowa z Księgi Mądrości Starego Testamentu: A bezbożni poniosą karę stosownie do zamysłów, bo wzgardzili sprawiedliwym i odstąpili od Pana. W podniosłej i wzruszającej uroczystości udział wzięli m.in. przedstawiciele władz państwowych, regionalnych i lokalnych, parlamentarzyści, służby mundurowe oraz rodziny pomordowanych. Dariusz Waldemar Dudek, doradca prezydenta RP Andrzeja Dudy, zapewnił, że prezydent "jest wierny pamięci i tożsamości".

Maciej Samsonowicz, doradca wicepremiera, ministra obrony narodowej Władysława Kosiniaka-Kamysza, który odczytał list m.in. ogłosił inicjatywę zwołania komitetu, którego celem będzie budowa pomnika poświęconego pamięci pomordowanych w Dolinie Śmierci, ofiar zbrodni pomorskiej. Honorowy patronat nad całą inicjatywą obejmie premier Władysław Kosiniak-Kamysz - mówił w bazylice Samsonowicz. Z kolei burmistrz Arseniusz Finster w swoim wystąpieniu zaznaczył, czym się kończy nienawiść do drugiego człowieka.

Po liturgii zebrani odprowadzili szczątki do przygotowanego przez Biuro Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN grobu na cmentarzu ofiar zbrodni niemieckich (ul. Gdańska).

Uroczystość została zorganizowana przez Instytut Pamięci Narodowej we współpracy z Urzędem Miasta w Chojnicach.

Transmisja miała miejsce na kanale IPNtv

ipn.gov.pl/ (red.) Fot. (je)