Ks. Józef Leonard Czapiewski
Urodził się 12 marca 1885r. w miejscowości Małe Chełmy k. Brus, na Pomorzu, jako najstarszy syn Franciszka i Łucji. Ochrzczony został 13 marca przez ks. wikariusza Walentego Pełkę (ur.1857 zm. 1922 Brusy - lata pracy Brusach 1884 do 1887 r.) W tym czasie w Brusach proboszczem Engelbert Józef Biber (ur.1840 - zm..1911 r. - praca w Brusach 1884 - 1910) rodzicami chrzestnymi byli Józef i Magdalena Przytarscy z Rolbika.
Od najmłodszych lat odznaczał się zamiłowaniem do modlitwy, wrażliwością, na potrzeby drugiego człowieka głęboką religijnością. Bardzo wcześnie usłyszał w swoim sercu wezwanie Chrystusa do służby kapłańskiej. Początkowo, w latach 1895 - 1901 kształcił się w pelplińskim Collegium Marianum, a następnie w gimnazjum chojnickim, gdzie w 1905 roku zdał egzamin dojrzałości. Należał do tajnej organizacji filomackiej, skupiającej niepodległościowe nastawioną młodzież polską. W czasie studiów w Seminarium Duchownym w Pelplinie (1906 - 1910) był członkiem Koła Kaszubologów; w semestrze letnim 1909 roku przygotował i wygłosił odczyt ?Wakacje na Kaszubach?. Święcenia kapłańskie otrzymał 13 III 1910 roku z rąk Biskupa chełmińskiego Augustyna Rosentretera, a Mszę św. prymicyjną odprawił 17 marca w Kościele p.w. Wszystkich Świętych w Brusach. Motto życiowe przyjął: ?Wielbij dusza moja Pana, albowiem uczynił ci wielkie rzeczy, który możny jest i święte imię Jego? wg Łuk 1.49, i ?Słodkie serce Jezusa, bądź moją miłością?
Jako wikariusz służył w następujących parafiach:
- Byszewie p.w. Świętej Trójcy
- Pelplinie Parafia katedralna Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny
- Człuchowie
- Tczewie parafia podwyższenia Krzyża Św.
- Błędowie Św. Michała Archanioła
- Pieniążkowie Św. Jana Chrzciciela.
Wszędzie tam, gdzie pracował, uczył dzieci języka polskiego. Jako kapłan z głębokim zaangażowaniem wykonywał obowiązki duszpasterskie. Proboszczem parafii Św. Barbary w Swornegacie został 19 VII 1918 roku. W tym czasie pełnił obowiązki wizytatora nauki religii w szkołach powszechnych. W 1938 roku objął parafię św. Trójcy w Raciążu koło Tucholi. Za działalność w organizacjach społeczno -
kulturalnych odznaczony Krzyżem Niepodległości i Złotym Krzyżem Zasługi. W 1939 r. pełnił obowiązki dziekana tucholskiego. Aresztowany został 26.10. 1939 r. Przed aresztowaniem gestapo przeprowadziło na plebani szczegółową rewizję. Przewieziono najpierw do więzienia w Tucholi przy ul. Dworcowej 2. Potem do Obozu w Radzimiu. W Radzimiu osadzono Polaków aresztowanych i przywiezionych do likwidacji w ramach tzw. Intelligenzaktion.
W grudniu przewieziono do Nowego Portu, od 15 .12.1939 r. w Stutthofie poddano okrutnym torturom od 10 kwietnia 1940r w Oranienburgu w obozie Sachsenhausen, (numer 20966) gdzie wyniszczony ciężką pracą i głodem, potwornie skatowany przez obozowego oprawcę, odszedł do Pana dnia 18 kwietnia 1940 r. Podczas wieczornego apelu zasłabł, gdyż był chory na płuca. Gdy nie mógł się podnieść, został zakatowany na śmierć. Świadkowie stwierdzają że wszystkie prześladowania, poniżenia i udręki, zadawane mu z nienawiści do wiary i kapłaństwa, znosił z godnością i spokojem, tak że nawet oprawcy dziwili się jego postawie. Gdy zakończył swoja drogę męczeńską, miał zaledwie 55 lat życia i 30 lat kapłaństwa. Ks. Józef Czapiewski był człowiekiem głębokiej modlitwy i kontemplacji. Wyróżniał się ujmującą dobrocią, ale też i stanowczością, solidnym wykonywaniem obowiązków i odwagą w obronie wolności i godności człowieka. Był poszukiwanym spowiednikiem i bardzo cenionym kierownikiem duchowym.
Stawiał sobie najwyższe wymagania w konsekwentnym dążeniu do świętości. Pragnął ukochać Boga ponad wszystko. Tę postawę potwierdził bohaterskimi czynami i ofiarą z własnego życia. Uczył wszystkich słowem i przykładem szczególnej miłości do Jezusa Eucharystycznego i szczerego zawierzenia Matce Bożej, Królowej Apostołów. Szczerą troską duszpasterską otaczał swoich rodziców i rodzeństwo. Był dla nich korespondencyjnym przewodnikiem duchowym. Z wyjątkowym współczuciem pochylał się nad cierpiącymi i konającymi. Gorąco modlił się, aby być wielkim apostołem i zdobyć dla Chrystusa wiele dusz.Zgodnie z dewizą z obrazka prymicyjnego, wspaniałomyślnie i do końca z bliźnimi dzielił się nie tylko Ewangelią, ale również swym życiem pełnym głębokiej wiary i Bożego entuzjazmu.
Stefan Czapiewski
Źródło:
Ksiądz Józef Leonard Czapiewski.
"KOŚCIÓŁ KATOLICKI W POWIECIE TUCHOLSKIM W OKRESIE II WOJNY ŚWIATOWEJ" autorstwa ks. Sylwestra Ćwiklińskiego , Bernardinum Pelplin 1999r. s.127-128,
H.Mross ?Słownik Biograficzny kapłanów diecezji chełmińskiej wyświęconych w latach 1821 do 1920?. Bernardinum Pelplin 1995 s. 37.
Z. Stromski, ?Pamięci godni Chojnicki słownik biograficzny 1275-1980?, Pomorze, Bydgoszcz 1986, s.86,
?Wybitni Niepospolici Zasłużeni Znani i nieznani, czasem zapomniani przedstawiciele regionu" red. Maria Ollick Wydanie I 2004, wyd. n 2005 r.,
Biogramy zebrane i opracowane przez Marię Ollick
Publikacja ?Oni stad wyszli ? Autor.ks.Piotr Kotewicz Rok wydania 2000 r.Str.49 i 50.
AP Brusy. Księgi Metrykalne . Księga Chrztów 1885 nr 72
B. Bojarska, Eksterminacja inteligencji polskiej na Pomorzu Gdańskim (wrzesień ? grudzień 1939), Poznań 1972.
Z. Drwęcki, Miejsca walk i męczeństwa w województwie bydgoskim 1939 ? 1945, Bydgoszcz 1969.
Dzieje Sępólna i powiatu, pod red. W. Jastrzębski, Bydgoszcz 1974.
W. Jasrzębski, Terror i zbrodnia, Warszawa 1974.
T. Jaszowski, Hitlerowskie prawo karne na Pomorzu, 1939 ? 1945, Warszawa 1989.
Nakło nad Notecią, dzieje miasta i okolic, pod red J. Danielewicza, Nakło 1990.
J. Nowak, Przetrwałam..., Nakło nad Notecią 1998.
E. Pietrzyk, Miejsca pamięci narodowej Powiatu Sępoleńskiego i ich wychowawcza rola w społeczeństwie, Sępólno Krajeńskie 2001.
Konrad Ciechanowski: Stutthof: hitlerowski obóz koncentracyjny. Warszawa: Interpress, 1988.
Konrad Ciechanowski: Obóz dla internowanych (Internierungslager) w Drożdzienicy ? Radzimiu w: Stutthof: hitlerowski obóz koncentracyjny. Warszawa: Interpress, 1988, ss. 35-37.
Bogdan Chrzanowski: Eksterminacja ludności polskiej w pierwszych miesiącach okupacji (wrzesień-grudzień 1939) w: Stutthof?. S. 17.
Maria Wardzyńska: Był rok 1939... Operacja. op.cit., s. 111.
Konrad Ciechanowski: Obozy podległe organom policyjnym w: Stutthof?. S. 46.
Romuald Rosiński. Zagłada inteligencji krajeńskiej jesienią 1939 r.. ?OBOK Krajeński Kwartalnik Kulturalny nr 3/2007 (7)?.
Maria Wardzyńska: Był rok 1939. Operacja niemieckiej policji bezpieczeństwa w Polsce. Intelligenzaktion. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, 2009.
Kazimierz Ostrowski w ?Naji Goche? (NG nr 01) w cyklu ?Nasze parafie? pisze min.: "W stuletniej bez mała historii parafii w Swornychgaciach mocno zapisał się długoletni duszpasterz ks. Józef Czapiewski??